Bankalararası Kart Merkezi (BKM), Türkiye’de kartlı ödemeler ve nakitsiz ödemeler toplumu hedefine yönelik çalışmalar konusunda 2018 yılında yaşanan gelişmeleri, düzenlediği basın toplantısında değerlendirdi. Değerlendirme toplantısında konuşan BKM Genel Müdürü Dr. Soner Canko, alışverişte banka kartı kullanımının tescillendiğini belirterek şöyle konuştu: “Kartlı ödemelerde banka kartı kullanımında tüketici alışkanlıkları son yıllarda değişim gösterdi. BKM verilerine göre toplam kartlı ödeme tutarının 2018’de yüzde 21 büyüyerek 817 milyar TL’ye ulaştığını; kredi kartıyla yapılan ödeme tutarının yüzde 18, banka kartıyla yapılan ödeme tutarının ise yüzde 38 arttığını görüyoruz. 2018’de her 3 kartlı ödemeden 1’i banka kartlarıyla gerçekleşti. 2017 yılında ilk defa banka kartlarıyla yapılan alışveriş adedi nakit çekim adedini geride bırakırken, artık her 5 banka kartı işleminden 3’ü de alışveriş olarak gerçekleşiyor.”
Geçen yıl kredi kartı sayısının yüzde 6, banka kartı sayısının ise yüzde 11 artış gösterdiğini ifade eden Canko, “2018 yılında kredi kartı adedi 66,3 milyona, banka kartı adedi ise 146,4 milyona ulaştı. Böylece toplam kart adedi yaklaşık 213 milyon olarak gerçekleşti” dedi.
2018 yılında en fazla kartlı ödeme artışı görülen sektörlere ilişkin bilgi veren Dr. Soner Canko, şunları söyledi: “2018 yılında da bir önceki yıl olduğu gibi hava yolları sektörü kartlı ödemelerde en fazla artış gösteren sektör oldu. Hava yolları sektöründe kartlı ödemeler geçen yıl yüzde 44 artarak 20,6 milyar TL’ye ulaşırken, bu sektörü yüzde 29’luk artış ve 36,7 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarı ile restoran ödemeleri, yüzde 28’lik artış ve 17,6 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla konaklama sektörü, yine yüzde 28’lik artış ve 32 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla sağlık ürünleri & kozmetik sektörü, yüzde 27’lik artış ve 78,1 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla akaryakıt istasyonları sektörü izledi.”
En fazla kartlı ödeme yapılan sektörlere ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Canko, en fazla kartlı ödeme yapılan sektörün 148 milyar TL ile market ve AVM’ler olduğunu; bu iki sektörü 78 milyar TL ile akaryakıt, 68 milyar TL ile giyim, 57 milyar TL ile küçük gıda perakendesi, 45 milyar TL ile elektronik eşya sektörlerinin takip ettiğini belirtti.
İnternetten yapılan kartlı ödemelere de değinen Dr. Soner Canko, “Banka kartlarının internette kullanımı hızla yaygınlaşırken, internetten alışveriş deneyimi yaşayan kişi sayısının da her geçen gün arttığını söyleyebiliriz” dedi. 2017 yılında 99 milyar TL olarak gerçekleşen online ödemelerin 2018’de yüzde 40 arttığını ve 139 milyar TL’ye yükseldiğini söyleyen Canko, genç nüfusun ve dijital dönüşümün etkisiyle internetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki payının ise yüzde 16’yı geçtiğini söyledi.
Öte yandan geçtiğimiz yıl kartlı ödemelerle yapılan yabancı harcamalarında rekor kırıldığını ifade eden Canko, şöyle konuştu: “BKM verilerine göre 2018 yılında yabancı kartlarla ülkemizde yapılan alışverişler geçen yılın 2 katına çıkarken, yurt içinde yapılan kartlı ödemeler içindeki yabancı payı ise rekor oranla yüzde 5’i geçti.” 13 Ağustos 2018, yabancı kartlarla Türkiye’de 281 milyon TL ile en fazla ödeme yapılan gün oldu. 1 yılda 17 milyon farklı yabancı kartla, kart başına 2 bin 600 TL ödeme gerçekleşti.
2017 yılında 42 milyon adet olan temassız özellikli kart sayısının, 2018 yılında yüzde 40 artarak 58 milyon adede yükseldiğini ifade eden Dr. Soner Canko, 2018’de ülkemizdeki temassız özellikli terminal adedinin 1 milyon adedi geçtiğini belirtti. Temassız özellikli terminal adedinin toplam terminal adedi içindeki payının ise yüzde 52 olduğunu söyleyen Canko, sözlerine şöyle devam etti: “2015 yılında temassız özellikli terminal adedi sadece 300 bin adetti. Şimdi bu rakam 1 milyon adedi geçti. Yani 2015’ten bugüne temassız kabul noktasının 4 katına çıktığını söyleyebiliriz. Artık her 2 kart kabul noktasından 1’i temassızı destekliyor.”
Kullanıcıların daha yüksek tutarlı işlemlerde de temassız ödeme yapmayı güvenle tercih ettiklerinin altını çizen Canko, 2018 yılında temassız ödeme adedinin 2017’ye kıyasla 2,5 katına çıktığını ifade etti. Temassız ödemeyi tercih edenlerin, etmeyenlere göre daha sadık kart kullanıcıları olduklarının görüldüğünü de sözlerine ekleyen Canko, şöyle konuştu: “Bu kullanıcılar kartlı ödemeleri yüzde 32 daha fazla tercih ediyor. Temassız işlemler 2017 yılında 88 milyon adet gerçekleşirken, 2018 yılında bu rakam 2,5 kat artarak 213 milyon adede ulaştı. Temassız kartlarla yapılan ortalama işlem tutarı 2017’de 26 TL iken 2018’de 31 TL’ye yükseldi. Temassız ödeme adedi ise 2015 yılının 7 katına çıktı. Temassız ödeme rekoru 31 Aralık’ta 700 bin farklı kartla yapılan 1 milyon adet işlemle kırıldı. Aylık temassız işlem adedi 25 milyona ulaşırken, her 6 karttan 1’i temassız ödemelerde kullanıldı.”
Bankalararası Kart Merkezi, 2018’de kartlı ödemelerin “en”lerini de gözler önüne serdi. Geçtiğimiz yılın ödemeler ekosistemine dair “en”leri şöyle:
- En fazla kartlı ödeme adedi 21 milyon ödemeyle 14 Haziran Ramazan Bayramı Arife Günü‘nde gerçekleşti.
- 2018 yılında en fazla işlem tutarının gerçekleştiği gün 3,7 milyar TL ile MTV ödemelerinin yapıldığı 31 Temmuz oldu.
- Okula dönüş dönemini kapsayan eylül ayında 74,2 milyar TL ile en fazla kartlı ödeme gerçekleşti.
- 23 Kasım Muhteşem Cuma’da 2,1 milyon farklı kartla internetten ödeme yapılarak rekor kırıldı.
- İnternetten en fazla kartlı ödeme 1,1 milyar TL ile vergi yapılandırma ödemelerinin yapıldığı 30 Kasım’da gerçekleşti.
- 31 Aralık’ta 700 bin farklı kartla yapılan 1 milyon adet işlemle temassız ödeme rekoru kırıldı.
Dr. Soner Canko 2018 yılıyla ilgili şu değerlendirmede bulundu: “Bankalararası Kart Merkezi olarak ödemeler dünyasına yenilikçi ürünlerimizle öncülük etmeyi sürdürdük. Teknolojiye yönelik yatırımlarımızla ödemeler ekosisteminin inovasyon merkezi olarak ‘nakitsiz ödemeler toplumu’ yolunda ülkemizin önünü açan çalışmalara imza attık. Bu yıl da nakitsiz toplumun en önemli savunucularından biri olarak inovatif ödeme teknolojilerini geliştirmeye, finansal okuryazarlık konusunda bilinirliğin artması yönünde çalışmalar yapmaya, banka kartlarının yaygınlaşması ve kullanımının artmasını sağlamaya ve sunduğumuz tüm bu teknolojilerle kullanıcıların hayatını kolaylaştırmaya devam edeceğiz.”